Trong Lịch sử Việt Nam, lực lượng ngoại thích từng nhiều lần giành quyền lực từ tay nhà vua.

• Dương Tam Kha là anh của Dương hậu vợ vua Ngô Quyền, ông được vua ủy thác phò tá con trưởng Ngô Xương Ngập nhưng ông đã tự lập làm vua. Sau này ông bị Ngô Xương Văn (em của Xương Ngập) lật đổ và bị giáng làm Chương Dương Công.
• Điện Tiền Chỉ huy sứ Lý Công Uẩn là phò mã của vua Lê Đại Hành, đã lên ngôi vua sau cái chết của Lê Long Đĩnh.
• Họ Trần cuối thời nhà Lý có thể coi là ngoại thích vì có người trong họ là Trần Cảnh làm chồng của nữ hoàng đế Lý Chiêu Hoàng. Trần Thủ Độ lợi dụng sự suy yếu của nhà Lý đã giành toàn bộ quyền lực về tay họ Trần để lập ra nhà Trần. Chính vì sự kiện này mà nhà Trần sau đó hầu như chỉ thực hiện hôn phối trong nội tộc để tránh nạn ngoại thích, nhưng cuối cùng chính nhà Trần đã không thể tránh khỏi kết cục như nhà Lý khi một ngoại thích là Hồ Quý Ly, họ hàng của cung phi vua Trần, đã tiếm ngôi và lập ra nhà Hồ.
• Thời Lê Trung Hưng, chính quyền Chúa Trịnh dù nắm mọi quyền hành nhưng nhiều lần gả con gái hay cháu họ cho vua Lê. Các hoàng hậu thời Lê Trung hưng đa số mang họ Trịnh.

Ngoại trừ các trường hợp thay ngôi hay chiếm quyền lực, một số ngoại thích cũng đóng góp đáng kể vào việc xây dựng và bảo vệ quốc gia như Tô Hiến Thành, Trần Quốc Tảng, Lê Sát, Lê Ngân, Ngô Từ, Vũ Xuân Cẩn...